
上QQ阅读APP看书,第一时间看更新
心腹痛第四方二十六首
蜀椒汤
治产后心痛,此大寒冷所为方。
蜀椒 二合 芍药 一两 当归 半夏 甘草 桂心 人参 茯苓 各二两 蜜 一升 生姜汁 五合
上十味
咀,以水九升煮椒令沸,然后纳诸药煮取二升半,去滓,纳姜汁及蜜煎取三升,一服五合,渐加至六合,禁勿冷食。

大岩蜜汤
治产后心痛方。
干地黄 当归 独活 甘草 芍药 桂心 细辛 小草 各二两 吴茱萸 一升 干姜 三两
上十味
咀,以水九升煮取三升,纳蜜五合重煮,分三服,日三。 胡洽不用独活桂心甘草。《 千金翼》 不用蜜。

干地黄汤
治产后两胁满痛,兼除百病方。
干地黄 芍药 各三两 当归 蒲黄 各二两 生姜 五两 桂心 六两 甘草 一两 大枣 二十枚
上八味
咀,以水一斗煮取二升半,去滓,分服,日三。

治产后苦少腹痛, 芍药汤方
芍药 六两 桂心 三两 甘草 二两 胶饴 八两 生姜 三两 大枣 十二枚
上六味
咀,以水七升煮取四升,去滓,纳胶饴令烊,分三服,日三。

当归汤
治妇人寒疝,虚劳不足,若产后腹中绞痛方。
当归 二两 生姜 五两 芍药 二两,《 子母秘录》 作甘草 羊肉 一斤
上四味
咀,以水八升煮羊肉熟,取汁煎药得三升,适寒温服七合,日三。 《金匮要略》、胡洽不用芍药,名小羊肉汤。

治产后腹中疾痛, 桃仁芍药汤方
桃仁 半升 芍药 芎
当归 干漆 桂心 甘草 各二两

上七味
咀,以水八升煮取三升,分三服。

羊肉汤
治产后及伤身 ①大虚,上气腹痛,兼微风方。
① 伤身 孙本、元本、道藏本、四库本并作“伤寒”。
肥羊肉 二斤, 如无用獐鹿肉 茯苓 黄芪 干姜 各三两 甘草 独活 桂心 人参 各二两 麦门冬 七合 生地黄 五两 大枣 十二枚
上十一味
咀,以水二斗煮肉,取一斗,去肉纳药,煮取三升半,去滓,分四服,日三夜一。 《千金翼》 无干姜。

羊肉当归汤
治产后腹中心下切痛,不能食,往来寒热,若中风乏气力方。
羊肉 三斤 当归 黄芩 《肘后》用黄芪 芎
甘草 防风 各二两,《肘后》 用人参 芍药 三两 生姜 四两

上八味
咀,以水一斗二升先煮肉熟,减半,纳余药煎取三升 ②,去滓,分三服,日三。 胡洽以黄芪代黄芩,白术代芍药,名大羊肉汤。《子母秘录》以桂心代防风,加大枣十七枚。

② 煎取三升 “煎”字原脱,据《千金翼方》卷六•腹痛补。
羊肉杜仲汤
治产后腰痛,咳嗽方。
羊肉 四斤 杜仲 紫菀 各三两 五味子 细辛 款冬花 人参 厚朴 芎
附子 萆薢 甘草 黄芪 各二两 当归 桂心 白术 各三两 生姜 八两 大枣 三十枚

上十八味
咀,以水二斗半煮肉,取汁一斗五升,去肉纳药,煎取三升半,去滓,分五服,日三夜二。

羊肉生地黄汤
治产后三日腹痛,补中益脏,强气力,消血方。
羊肉 三斤 生地黄 切, 二升 桂心 当归 甘草 芎
人参 各二两 芍药 三两

上八味
咀,以水二斗煮肉,取一斗,去肉纳药,煎取三升,分四服,日三夜一。

内补当归建中汤
治产后虚羸不足,腹中
痛 ①不止,吸吸少气,或苦小腹拘急,痛引腰背,不能饮食,产后一月日得服四五剂为善,令人丁壮 ②方。

①
(jiǎo 绞)痛 腹中绞痛。《说文解字•疒部》:
,腹中急也。”徐锴系传:“今人多言腹中绞结痛也。”《金匮要略》卷下•妇人产后病脉证治:“产后腹中
痛,当归生姜羊肉汤主之。”



② 丁壮 强壮。按“丁”,强壮。《玉篇•丁部》:“丁,强也,壮也。”又,孙本作“力壮”。
当归 四两 芍药 六两 甘草 二两 生姜 六两 桂心 三两 大枣 十枚
上六味
咀,以水一斗煮取三升,去滓,分三服,一日令尽。若大虚,纳饴糖六两,汤成纳之于火上,饴消。若无生姜,则以干姜三两代之;若其人去血过多,崩伤内竭不止,加地黄六两、阿胶二两,合八种,汤成去滓,纳阿胶;若无当归,以芎
代之。


内补芎
汤

治妇人产后虚羸及崩伤过多,虚竭,腹中绞痛方。
芎
干地黄 各四两 芍药 五两 桂心 二两 甘草 干姜 各三两 大枣 四十枚

上七味
咀,以水一斗二升煮取三升,去滓,分三服,日三,不瘥复作,至三剂。若有寒,苦微下,加附子三两。治妇人虚羸,少气伤绝,腹中拘急痛,崩伤虚竭,面目无色,及唾吐血,甚良。

大补中当归汤
治产后虚损不足,腹中拘急,或溺血,少腹苦痛,或从高堕下,犯内及金疮血多内伤,男子亦宜服之方。
当归 续断 桂心 芎
干姜 麦门冬 各三两 芍药 四两 吴茱萸 一升 干地黄 六两

甘草 白芷 各二两 大枣 四十枚
上十二味
咀,以酒一斗渍药一宿,明旦以水一斗合煮取五升,去滓,分五服,日三夜二。有黄芪入二两益佳 ①。

① 益佳 “佳”原作“加”,据元本、道藏本、四库本、《千金翼方》卷六•虚损改。
桂心酒
治产后疹痛 ②及卒心腹痛方。桂心三两以酒三升煮取二升,去滓,分三服,日三。
② 疹痛 病痛。按“疹”,病。《集韵•屑韵》:“疹,疾也。”又,孙本作“疼痛”。
生牛膝酒
治产后腹中苦痛方。生牛膝五两以酒五升煮取二升,去滓,分二服。若用干牛膝根,以酒渍之一宿,然后可煮。
治产后腹中如弦,当坚痛 ③无聊赖方 当归末二方寸匕,纳蜜一升煎之,适寒温顿服之。
③ 当坚痛 元本、道藏本、四库本“当”并作“常”。
吴茱萸汤
治妇人先有寒冷,胸满痛,或心腹刺痛,或呕吐食少,或肿,或寒,或下痢,气息绵惙 ④欲绝,产后益剧,皆主之方。
④ 绵惙(chuò 绰) 软弱疲困。按“绵”,软弱。《集韵•薛韵》:“绵,弱也。”,“惙”,疲困。《玉篇•心部》:“惙,疲也。”
吴茱萸 二两 防风 桔梗 干姜 甘草 细辛 当归 各十二铢 干地黄 十八铢
上八味
咀,以水四升煮取一升半,去滓,分再服。

蒲黄汤
治产后余疾,胸中少气,腹痛头疼,余血未尽,除腹中胀满欲死方。
蒲黄 五两 桂心 芎
各一两 桃仁 二十枚 芒消 一两 生姜 生地黄 各五两 大枣 十五枚

上八味
咀,以水九升煮取二升半,去滓,纳芒消,分三服,日三,良验。

败酱汤
治产后疹痛引腰,腹中如锥刀所刺方。
败酱 三两 桂心 芎
各一两半 当归 一两

上四味
咀,以清酒二升、水四升微火煮取二升,去滓,适寒温服七合,日三服,食前服之。 《千金翼》只用败酱一味。

芎
汤

治产后腹痛方。
芎
甘草 各二两 蒲黄 女萎 各一两半 芍药 大黄 各三十铢 当归 十八铢 桂心 桃仁 黄芪 《千金翼》作黄芩 前胡 各一两 生地黄 一升

上十二味
咀,以水一斗、酒三升合煮取二升,去滓,分四服,日三夜一。

独活汤
治产后腹痛,引腰背拘急痛方。
独活 当归 桂心 芍药 生姜 各三两 甘草 二两 大枣 二十枚
上七味
咀,以水八升煮取三升,去滓,分三服,服相去如人行十里久进之 ①。

① 服相去如人行十里久进之 元本、道藏本、四库本“服”下并有“后”字,“进之”并作“再进”。
芍药黄芪汤
治产后心腹痛方。
芍药 四两 黄芪 白芷 桂心 生姜 人参 芎
当归 干地黄 甘草 各二两 茯苓 三两 大枣 十枚

上十二味
咀,以酒水各五升合煮,取三升,去滓,先食服一升,日三。 《千金翼》无人参当归芎
地黄茯苓, 为七味。


治产后腹胀痛,不可忍者方 煮黍粘根为饮,一服即愈。
治妇人心痛方
布裹盐如弹丸,烧作灰,酒服之愈。
又方 烧秤锤投酒中服,亦佳。
又方 炒大豆投酒中服,佳。